ارتودنسی چیست؟
ارتودنسی یکی از تخصص های دندانپزشکی است که به منظور مرتب کردن و ردیف کردن دندانها و هماهنگ نمودن فک ها به کار برده می شود. این رشته از دندانپزشکی برای تمامی سنین کاربرد دارد.
متخصص ارتودنسی کیست؟
متخصص ارتودنسی به فردی گفته می شود که پس از اخذ درجه دکتری عمومی دندانپزشکی (در مدت ۶ سال) و قبولی در آزمون تخصصی، سه تا چهار سال دیگر در این رشته تحصیل کرده و درجه دکتری تخصصی ارتودنسی را کسب نموده است. علم ارتودنسی از زمینه های تخصصی علم دندانپزشکی است و باید به خاطر داشت که درمان های ثابت ارتودنسی در تمام کشورهای پیشرفته، از حیطه کاری دندانپزشکان عمومی خارج است.
بهترین حالت جفت شدن دندان ها در چه وضعیتی است؟
در جفت شدن ایده آل، دندان های فک بالا باید ۲ میلیمتر جلوتر از دندان های پایین باشند و به اندازه ۲ میلیمتر از طول دندان های پایین را بپوشانند (تصویر ۱).
تصویر ۱. جفت شدن ایده آل دندان ها
انواع ناهنجاری های دندانی- فکی:
ناهنجاری های ارتودنسی به سه نوع تقسیم می شوند:
کلاس یک: موقعیت فک بالا و پایین صحیح است ولی دندان ها نا مرتب هستند (تصویر ۲).
تصویر ۲. رابطه دندانی کلاس یک
کلاس دو: دندان های بالا نسبت به پایین خیلی جلوتر قرار می گیرد که یا به علت رشد بیش از حد فک بالاست و یا کمبود رشد در فک پایین عامل آن است (تصویر ۳).
تصویر ۳. رابطه دندانی کلاس دو
کلاس سه: دندان های پایین نسبت به دندان های بالا جلوتر قرار می گیرد که یا به دلیل رشد بیش از حد فک پایین یا به دلیل کمبود رشد فک بالا می باشد (تصویر ۴).
تصویر ۴. رابطه دندانی کلاس سه
طول مدت درمان ارتودنسی:
طول درمان بسته به نوع و شدت ناهنجاری دندانی فکی، سن مراجعه بیمار، همکاری بیمار، در آوردن یا درنیاوردن دندانها و غیره متفاوت می باشد، ولی به طور میانگین طول درمان ارتودنسی در حدود ۲ سال می باشد و ممکن است در بعضی موارد درمان تا چند سال به طول بیانجامد. به طور متوسط بیماران هر ۴ تا ۵ هفته یک بار معاینه می شوند.
بهترین زمان برای شروع ارتودنسی یا سن مناسب چه زمانی است؟
زمانی‌که ساختمان‌های صورت در حال رشد هستند، ارتودنسی راحت‌تر و ساده‌تر انجام می‌شود و در زمان کمتری موفقیت بالاتری خواهد داشت. اگر این زمان سپری شود، تصحیح روابط به زمان و انرژی بیشتری نیاز دارد. پیشنهاد انجمن ارتودنسی آمریکا این است که اولین معاینه ارتودنسی باید تا سن ۷ سالگی انجام شود. ممکن است شروع درمان ارتودنسی در ۷ سالگی ضروری نباشد، اما معاینه دقیق در تعیین بهترین زمان شروع درمان کمک می کند. اگر بخواهیم دقیق تر صحبت کنیم،
۱- در صورتی که بیمار دارای مشکل فکی از نوع کوچکی فک بالا و بزرگی فک پایین باشد حتما باید در سن ۷ سالگی درمان شروع شود.
۲- اگر بیمار دارای دارای مشکل فکی از نوع بزرگی فک بالا و کوچکی فک پایین باشد بهترین سن درمان ۹ تا ۱۱ سالگی است.
۳- اگر مشکل فکی در سنین بزرگسالی وجود داشته باشد دیگر درمان ارتودنسی به تنهایی کارساز نخواهد بود و در آن زمان بیمار نیاز به جراحی به همراه ارتودنسی خواهد داشت.
۴- اگر بیمار دارای مشکل فکی نباشد و فقط دندان های او نیاز به درمان برای ردیف شدن داشته باشند، در آن موقع می توان درمان را در هر سنی انجام داد گرچه در آن شرایط هم بهتر است درمان را در محدوده ۱۰ تا ۱۲ سالگی شروع کرد.